Риверсайддагы Калифорния университетинин илимпоздору оорулардын диагностикасын кыйла тездетип, учурдагы методдорго салыштырмалуу так натыйжаларды бере турган сенсорду түзүштү. Бул новатордук нанопораларга негизделген курал жеке молекулалардан сигналдарды кармап, молекулярдык деңгээлдеги диагностикага жол ачат.
Иш Nature Nanotechnology журналында жарыяланды.
Учурдагы диагностикалык методдор ооруларды аныктоо үчүн миллиондогон молекулаларды талап кылуу кыйынчылыгына дуушар болууда. Бирок биоинженердик профессордун ассистенти Кевин Фридман жетектеген изилдөөчүлөр тобу бир эле молекуланы анализдөө да баалуу түшүнүктөрдү бере аларын көрсөттү. Бул жогорку сезгичтик олуттуу оорунун диагнозун жакшыртууга жардам берет.
Жаңы сенсор нанотешиктердин – молекулалар биринин артынан бири өтүп турган кичинекей тешиктердин аркасында иштейт. Сенсор молекулалар бул тешикчелерден өткөндө пайда болгон электрдик өзгөрүүлөрдү жазып алат, бул алардын курамын аныктоого мүмкүндүк берет.
Сенсордун өзгөчөлүгү – нанотешикчелер чыпка ролун аткарып, маанилүү сигналдарды аныктоого тоскоол боло турган үлгүдөгү башка молекулалардын фонундагы ызы-чууларды азайтат. Бул чечим тактыкты кыйла жакшыртат жана жогорку тактыктагы анализди камсыз кылуу үчүн маанилүү болгон баалуу диагностикалык сигналды жоготуу коркунучун азайтат.
Nanopore сенсорлору USB түзмөгүнөн чоң эмес, компакттуу жана көчмө диагностикалык комплекттерди иштеп чыгуу үчүн негиз боло алат. Бул аппараттар инфекцияларды эң алгачкы этаптарда аныктай алат, бул ар кандай ооруларды, анын ичинде вирустук инфекцияларды жана өнөкөт ооруларды аныктоо жана дарылоо процессин бир кыйла тездетет. Инфекцияны тастыктоо үчүн бир нече күн талап кылынган салттуу сыноолордон айырмаланып, нанотерекке негизделген сенсорлор ооруну 24-48 сааттын ичинде гана аныктай алат.
“Нанопоралар инфекцияны симптомдор пайда боло электе жана оору тарай электе аныктай алат, бул өз убагында кийлигишүү жана дарылоо үчүн маанилүү”, – деди Фридман.
Нанокесектерди колдонуу менен изилдөө окумуштууларды молекулярдык деңгээлде белокторду секвенирлөө максатына жакындатат, бул ачылышты биологдорду көптөн бери талашып келет.
Фридман нанопурага негизделген технологиялар жакында илимий изилдөөдө да, медицинада да стандарт болуп, үйдө да, клиникаларда да колдонулуучу диагностикалык комплекттердин ажырагыс бөлүгү болуп калат деп ишенет.
“Мен нанотешикчелер күнүмдүк жашоонун бир бөлүгү болуп калат деп ишенем”, – деп кошумчалады ал.
Сенсорду ойлоп табуу менен диагностика жана биологиялык изилдөөлөр жакынкы жылдарда олуттуу өзгөрүшү мүмкүн, бул жекелештирилген медицина үчүн жаңы горизонтторду ачат.