АКШ президенттигине Республикалык партиядан талапкер Дональд Трамп өзөктүк куралды АКШнын да, бүткүл дүйнөнүн да башкы көйгөйү деп атаганын NUR.KZ билдирди.
Трамп өз пикирин саясатчынын YouTube каналында көрсөтүлгөн Висконсин штатында сүйлөгөн сөзүндө билдирди. Анын айтымында, өзөктүк курал АКШнын деңгээлинде гана эмес, бүткүл дүйнөдөгү башкы көйгөйү.
“Бул мурда болуп көрбөгөн кыйратуучу күч. Биз аны эч качан колдонбошубуз керек”, – деди Трамп.
Ал ошондой эле өзүнүн суйлөгөн сөзүндө Кошмо Штаттар башка мамлекетке каршы атомдук куралды колдонгон биздин доордо бирден-бир өлкө болуп кала тургандыгын баса белгиледи.
Башка өлкөлөрдүн өзөктүк арсеналына баа берип жатып, Трамп келерки төрт-беш жылда Кытай дагы курал-жарак көлөмү боюнча “АКШны кууп жете алат” деп сунуштады.
Эске салсак, буга чейин Вашингтон АКШнын өзөктүк куралды токтотуу стратегиясын кайра карап чыкканы кабарланган – президент Жо Байден өтө жашыруун өзөктүк стратегиялык планды бекиткен. Жаңы план биринчи жолу Американын Пекинге өзүнүн өзөктүк арсеналын кеңейтүүсүнө жол бербөө үчүн Кытайды ооздуктоо стратегиясына көңүл бурат.
Биз 2021-жылы АКШнын өзөктүк арсеналын башкарган АКШнын жогорку даражалуу аскер кызматкери адмирал Чарльз Ричард Кытай менен Орусия өзөктүк куралдарын жана мүмкүнчүлүктөрүн АКШга караганда тезирээк жаңыртып жатканын эскерткенин белгилейбиз.
Кытайдын өзөктүк арсеналдары АКШ менен Россияныкынан алда канча аз болсо да, алар «болбогон экспансияга» дуушар болууда, деп белгилеген Ричард ошол кезде.
2022-жылдын март айында өзөктүк куралды жайылтпоо келишими (NPT) боюнча конференцияда Кытайдан келген өкүл өлкө эч качан өзөктүк куралды биринчилерден болуп колдонбой турганын айткан.
Өзөктүк куралды жайылтпоо жөнүндөгү келишим өзөктүк куралга ээ болгон өлкөлөрдүн тизмесин кеңейтүүгө жол бербейт. Келишим 1970-жылдын мартында күчүнө кирген жана ага кол коюлган учурда беш гана мамлекетте – СССР, АКШ, Англия, Кытай жана Франция өзөктүк куралга ээ деп айтылган. Ал эми келишимдин калган катышуучулары – дээрлик бардык көз карандысыз мамлекеттер, андан тышкары КЭДР, Израил, Индия, Пакистан жана Түштүк Судан – атомдук бомбаны кабыл албашы жана жасабашы керек.
Ошондой эле 2022-жылы Кытай АКШ NPT келишимин бузуп, өзөктүк куралды башка өлкөлөргө өткөрүп жатканын айткан.
