Биз бүткүл дүйнөлүк саясий системага таасир эте турган эң маанилүү тарыхый процесске күбө болдук. Бүгүнкү күндө Палестинада болуп жаткан окуялардын бүткүл эл аралык мамилелер системасы жана биринчи кезекте бүткүл мусулман дүйнөсү үчүн чоң мааниси бар. Палестиналыктардын коргонуу жана адилеттик үчүн укугу бар.
Бул тууралуу кыргызстандык диний ишмер Кадыр Маликов өзүнүн соцтармактагы баракчасына жазды.
Анын айтымында, дүйнөнүн булуң-бурчундагы мусулмандар бул окуялардын маанисин түшүнүшү керек. Ар бирибиздин жүрөгүбүздө Палестина үчүн, анын тургундары үчүн жана адилеттикти калыбына келтирүүгө дуба кылуу үчүн чын жүрөктөн каалоо пайда болушу керек.
Бирок бул бир гана мусулмандардын милдети эмес: Палестина маселеси – гумандуулуктун, адамдык мамиленин жана универсалдуу адилеттүүлүктүн маселеси экенин дүйнө жүзүндөгү адамдар түшүнүшү керек.
Диний ишмер Палестинадагы окуялар бүткүл эл аралык коомчулук үчүн чоң мааниге ээ экенин белгиледи. Анткени 1947-жылы Израил пайда болгондон баштап бүгүнкү күнгө чейин бул басып алынган жерлерде Палестина элине карата адилетсиздик үзгүлтүксүз болуп келет.
Палестина маселеси эл аралык мамилелердеги кош стандарттуулуктун, дүйнөлүк адилетсиздиктин, адам укуктарынын бузулушунун, расизмдин көрүнүштөрүнүн, эл аралык укуктун жана БУУнун резолюцияларынын бузулушунун символу болуп калды.
Дээрлик 70 жылдан бери палестиналыктардын укуктары үзгүлтүксүз бузулуп, ыйман символдору кемсинтилип (Ыйык Рамазан орозосунда, ыйык Аль-Акса мечитинен сыйынуучуларды таркатуу), Газа тилкеси гуманитардык блокадага алынып, палестиналыктар оккупацияланып, куулуп, карапайым калк тынымсыз аткылоого кабылып келет. Мунун баары маселени тынчтык жолу менен чечүүнү туңгуюкка алып келди. Ушундан улам көптөгөн эл аралык эксперттер жана талдоочулар кырдаал курчуй турганын божомолдоп келишкен. Израилдин палестиналыктарга карата адилетсиз саясатынын натыйжасы бул согуш абалына алып келди!
Жакынкы Чыгыштагы азыркы кырдаалга комментарий берүүдө төмөндөгүлөргө көңүл буруу керек: Израилдин жеңилбестигинин жана бузулбастыгынын образы солкулдады. Окуялардын андан аркы өнүгүүсүнө карабастан, Израилдин бул образы бир-эки сааттын ичинде жок кылынды деп айтууга болот. «Атайын операция» же козголоң, деп айтылгандай, анын Сирия, Иордания жана Египет жеңилген алты күндүк согуштун 50 жылдыгында башталганы абдан маанилүү. Ал согуш учурунда Израиль Жакынкы Чыгышта өзүнүн үстөмдүгүн ырастап, ошону менен дүйнөлүк гегемониянын жана кээ бир дүйнөлүк элиталардын кызыкчылыгынын цитадели болуп калган.
Көптөгөн эксперттер Израиль араб дүйнөсүнүн борборунда сионисттик идеологиянын негизинде курулгандыктан, башынан эле ал ыдырайт деп ырасташат. Мусулман өлкөлөрүнүн жана араб дүйнөсүнүн жүрөгүндө болгон Израиль аймактагы көптөгөн кагылышуулардын жана көйгөйлөрдүн булагы катары каралат. Бирок тарыхта мусулмандардын иудаизмге же еврейлерге улут катары мамилеси ар дайым тынч мүнөздө болгон. Жалпысынан исламда расизм, улутчулдук, фашизм жана сионизм айыпталат. Ислам жана мусулмандар негизинен Израиль мамлекети курулган жана Исламга каршы саясат жүргүзүүчү улутчул идеологияны айыпташат. Бүгүнкү күндө бүткүл эл аралык коомчулук чыр-чатактын жыйынтыгына карабастан, бул өлкөнүн коопсуздук тутумунун бузулбастыгы жөнүндөгү мифтин кулаганына күбө болду. Бул заманбап курал-жарактарга, каржылык колдоого, күчтүү экономикага жана кадрдык потенциалга карабастан болду.
Эми дүйнө хадистерде жана Куранда айтылган чоң согуштун босогосунда турушу мүмкүн. Бүгүнкү күндө дүйнө өзгөрүүлөрдүн босогосунда турат, балким, аймактын саясий картасы да.
Соңку жылдарда Израиль өз жашоосун узартуу үчүн араб өлкөлөрү менен мамилесин жакшыртууга аракет кылды, бирок ошол эле учурда палестиналыктарга карата ачык расисттик ички саясатын жүргүзүп, алардын укуктарын тебелеп келет.
Эми кайсы өлкөлөр, атап айтканда, мусулман мамлекеттери кайсы тарапты колдойт деген негизги маселе бар. Палестинаны коргоп ким чыгат, Израилдичи. Бул көрсөткүч болуп калат. Балким, бул келечекте Сааттын жана армагеддондун чоң белгилери жөнүндө айтылгандай, бүткүл дүйнөлүк коомчулуктун эки лагерге бөлүнүшүнө алып келет! Акырында Аллах Куран жана Сүннөттө айтылгандай баарын өз ордуна коёт.
7-октябрь эртең менен Газа тилкесинен Израиль тарапка миңдеген ракеталар учурулуп, андан соң палестиналык ХАМАС кыймылынын мүчөлөрү Израилдин түштүгүндөгү чек ара аймактарына кирип барышкан.
ХАМАС кыймылы Израилге каршы «Аль-Акса топон суусу» деп аталган операция жүргүзүп жатканын жар салган. Израиль армиясы ага жооп катары Газа секторунда ХАМАСка каршы «Темир кылыч» операциясын баштады. Израилдин премьер-министри Биньямин Нетаньяху өлкө согуш абалында экенин айтып, резервдерди кеңири мобилизациялоого буйрук берген.
Акыркы маалыматтарга караганда, Израилде 700дөн ашуун адам курман болуп, 2000ден ашууну жаракат алды. Палестинанын Саламаттыкты сактоо министрлиги Газа тилкесинде 413 палестиналык набыт болгонун, дагы 2300ү жарадар болгонун билдирди.
