Кембридж университетинин илимпоздору коронавирусту жуктуруп алгандан кийин организм кандан темирди чыгарарын, бул чарчоо, апатия, баш оору жана «мээ туманына» алып келерин аныкташты.
Изилдөөнүн жыйынтыгы Nature Immunology (NatIm) журналында жарыяланды.
COVID-19 менен ооруган адамдардын үчтөн биринде алсыздык, дем алуусу, булчуңдардын оорушу, эс тутум жана концентрация көйгөйлөрү пайда болот. 2023-жылдын мартына карата Улуу Британияда эле «узак коронавирус» деп аталган 1,9 миллион учур катталган.
Ден соолуктун узак мөөнөттүү начарлашынын себептерин аныктоо үчүн Кембридж университетинин окумуштуулары COVID-19 үчүн оң тесттен өткөн адамдардын тобун жалдашты. Ага асимптоматикалык медицина кызматкерлери да, оорунун оор белгилери бар бейтаптар да кирген.
Бир жылдын ичинде катышуучулар кандын үлгүлөрүн беришти, бул организмдеги өзгөрүүлөрдү көзөмөлдөөгө мүмкүндүк берген. Окумуштуулар анемияга жана эритроциттердин өндүрүшүнүн начарлашына алып келген кандагы темирдин аздыгы жана уланып жаткан сезгенүү, узакка созулган оорусу бар адамдарда COVID-19 инфекциясынан эки жума өткөндөн кийин пайда болушу мүмкүн экенин аныкташкан.
Изилдөөнүн авторлорунун бири, профессор Хэл Дрекесмит темирди жөнгө салбоо организмдин инфекцияга табигый реакциясы экенин түшүндүрдү. Бул адамдын өзүн начар сезүүсүнө алып келиши мүмкүн.
«Организм инфекцияга кабылганда, кандагы темирди алып салуу менен жооп берет. Бул эволюциялык реакция кандагы темирди кармап, тез көбөйө турган потенциалдуу өлүмгө дуушар болгон бактериялардан коргойт», – деп белгиледи окумуштуу.