Лейдендин 2025-жылдагы рейтингине ылайык, Иран ислам өлкөлөрүнүн арасында рейтингге киргизилген университеттердин саны боюнча биринчи орунда турат (48 жогорку окуу жайы).
Бул рейтинг илимий жана изилдөө ишмердиги боюнча түзүлөт. Анда академиялык басылмалардын саны жана алардын көлөмү эске алынат.
Ошондой эле университеттердин илимий кызматташтыгы да бааланат.
Бул рейтингдин маалыматтары өлкөнүн жогорку билим берүү системасынын өнүгүүсүнүн жогорку деңгээлин көрсөтөт.
Ирандагы билим берүү системасы
Иран Ислам Республикасынын жетекчилиги билим берүү, илим жана изилдөөлөрдү каржылоого өзгөчө басым жасайт. Өлкөдө мектепте билим берүү акысыз жана баарына жеткиликтүү.
Билим берүү системасы мектепке чейинки, мектеп (12 жыл) жана жогорку билим берүүнү камтыйт. Мектепке барууга жашы жете элек кичинекей бала бакчага барат. Беш жаштагы балдардын мектепке чейинки билим берүү мекемелерине баруу мүмкүнчүлүгү бар, бирок бул милдеттүү эмес.
Алты жашында бардык балдар башталгыч мектепке өтүшөт, анда беш жыл окушат. Аны аяктагандан кийин окуучулар бирдиктүү улуттук бүтүрүү экзаменин тапшырышат жана башталгыч билимди аяктагандыгы тууралуу күбөлүк алышат. Андан кийин балдар орто мектепке барышат, ал жерде үч жыл окуп, андан кийин мамлекеттик экзамен тапшырышат. Орто мектеп 10-13 жаштагы балдарга ылайыкталган. Сегиз жылдык мектепте билим алуу (башталгыч жана орто) бардык ирандыктар үчүн милдеттүү.
Орто мектептен кийин 14 жаштан 17 жашка чейинкилер окуган орто мектеп келет. Бул жерде адистештирүү башталып, окуучулар тандап алган кесипке ылайык университетке өтүүгө даярданышат. Окуучулар 11-классты аяктагандан кийин бардык мектептерде бирдей болгон мамлекеттик экзамен беришет. Андан кийин алар орто билим дипломун алышат.
ЖОЖго кирүүнүн алдында окуучулар университетке чейинки даярдоо сертификатын алуу үчүн бир жыл окушат, бул аларга ЖОЖдорго бирдиктүү кирүү экзаменин тапшырууга укук берет.
Жогорку билим берүүдө адистик, бакалавриат, магистратура, ординатура жана аспирантура этаптары бар.
Ислам революциясынан кийин өлкөдө сабаттуулук жогорулап, 40 жашка чейинки калктын сабаттуулук деңгээли 99%ды түзүп, регион боюнча орточо көрсөткүчтөн (92%) жогору. Көптөр магистрлик же докторлук даража алууга умтулушат.
Өзгөчө аялдар арасында байкаларлык натыйжалар болду. Бүгүнкү күндө, статистикалык маалыматтарга караганда, Ирандын университеттеринде кыздардын саны эркек балдардан эбак ашып кеткен. Кыз-келиндер студенттердин болжол менен 60%ын түзөт.
Тегеран университети жана Шариф атындагы Технологиялык университет сыяктуу ирандык ЖОЖдор дүйнөдөгү эң мыкты 1000 университеттин катарына кирет.