«Талибан» өкмөтү 2022-жылы баңгизатты өндүрүүгө тыюу салгандан бери Ооганстанда апийимдин баасы он эсеге кымбаттады.
Бул маалымат Бириккен Улуттар Уюмунун расмий сайтына жарыяланды.
Кечээ, 12-март күнү Бириккен Улуттар Уюмунун Баңгизаттар жана кылмыштуулук боюнча башкармалыгы (UNODC) апийимдин бир килограммы Ооганстанда былтыр 750 долларга бааланганын, бул үч жыл мурункуга караганда 75 долларга кымбаттаганын билдирди.
Маалыматта белгиленгендей, баанын көтөрүлүшү сатуучуларга апийим өстүрүүнүн кыскарышынын жана апийим өндүрүшүнүн жоготууларынын ордун толтурган.
Мындан тышкары аталган башкармалык 2021-жылдан бери героин менен апийимдин кармалышы болжол менен 50 пайызга кыскарганын кошумчалаган.
“Ооганстанда бул баңги заттарды өндүрүүнүн кыскарышы бүтүндөй дүйнө боюнча апийимдердин мыйзамсыз жүгүртүүсүн кыскартууга алып келди. Апийим – героинди өндүрүүдө колдонулган негизги табигый активдүү ингредиент, алда канча күчтүү синтетикалык баңги зат”, – деп айтылат маалыматта.
Ошол эле учурда, жогорку баалар баңги затын өндүрүүчүлөр жана аткезчилер үчүн чоң киреше алып келүүдө деп билдирди UNODC.
Дүйнөдөгү мыйзамсыз апийимдин үч негизги булагы Ооганстан, Колумбия жана Мьянма.
БУУнун болжолуна караганда, 2027-жылга чейин резервдер жетиштүү. 2022-жылдын аягында Ооганстандагы апийимдердин кору 13 200 тоннаны түзүп, бул 2027-жылга чейин ооган апийимине болгон дүйнөнүн жалпы керектөөсүн канааттандырууга жетиштүү.
«Апийимдин кымбаттап бараткан баасы жана анын олуттуу кору Ооганстандагы баңги аткезчилиги мыйзамсыз сооданын жогорку кирешелүү түрү бойдон калууда», – деди БУУнун БКБнын аткаруучу директору Гада Вали.
Анын айтымында, Ооганстандын апийим өндүрүшү кыскарганга чейинки кору 4,6 миллиард доллардан 5,9 миллиард долларга чейин бааланган, бул 2023-жылы өлкөнүн ИДПсынын 23 пайыздан 29 пайызга чейинкисин түзөт.
«Бизге маңзатка каршы координацияланган стратегия керек, ал аткезчилик тармактарын бутага алган жана фермерлердин жашоо-тиричилигине инвестициялайт», – деп кошумчалаган Гада Вали.
Апийимдин корунун 60 пайызы ири соодагерлердин жана экспорттоочулардын колунда болгондуктан, мурда апийим өстүргөн фермерлердин көбү олуттуу каржылык кыйынчылыктарга дуушар болушу мүмкүндүгүн жана фермерлердин апийим өстүрүүгө кайтып келишин токтотууга багытталган туруктуу экономикалык альтернативалар тез арада зарыл экенин UNODC баса белгиледи. Ошондой эле апийимдин жетишсиздиги сатып алуучуларды жана сатуучуларды героинге караганда дагы зыяндуу жана кооптуу болгон фентанил сыяктуу альтернативдүү баңги заттарына кайрылууга түрткү бериши мүмкүн деп эскертти.