Бул тууралуу 9-январда «Красная Весна» маалымат агенттигинин Жакынкы Чыгыш редакциясынын баяндамачысы Евгений Виноградов билдирди.
8-январда Иранда украиналык Boeing 737 учагында каза болгон 176 жүргүнчүнү жана экипаж мүчөлөрүн эскерүү аземи болуп өттү. Үч жыл мурун Тегерандын аэропортунан Киев шаарына багыт алып абага көтөрүлгөн Украинанын Boeing 737-800 лайнери бир аз убакыттан кийин эле Ирандын абадан коргонуу системасы жаңылып атып түшүргөн.
Учактын ичиндеги 167 жүргүнчү менен экипаждын 9 мүчөсүнүн эч кимиси аман калган эмес. Кырсык Тегеран Ирактагы АКШ аскерлери жайгашкан базаларга сокку ургандан бир нече сааттан кийин болгон.
Виноградов Иран учакты жаңылыштык менен атып алганын моюнга алганын, ар бир жабырлануучунун үй-бүлөсүнө 150 миң доллардан компенсация төлөп берүүнү чечкенин жана сот окуяга катыштыгы бар аскер адамдарды жоопко тартканын эске салды.
Баяндамачы белгилегендей, Ирандын жарандык авиация уюмунун баяндамасында кырсыкка бир нече жагдай себеп болгон: абадан коргонуу системасынын бир жерден экинчи жерге которулушу жана анын туура эмес жөндөлүшү. Натыйжада система Тегерандан учуп чыгып бараткан учакты аларды көздөй учуп келатканын көргөн, ошондой эле окуя болгон учурда команда берген тарап менен байланышуу мүмкүн эмес болгон.
«Эң башкысы, 2020-жылдын 3-январында Багдадга жакын жерде америкалык учкучсуз учактын чабуулунун натыйжасында Ирандын “Кудс” күчтөрүнүн командачысы генерал-лейтенант Касем Сулеймани Америка тарабынан өлтүрүлгөндөн бир нече күн өткөндөн кийин, Иран АКШнын Ирактагы базаларына ракеталык сокку урган. Ошондон улам Ирандын абадан коргонуусу жогорку күжүрмөн даярдык режимде турган”, – деди Виноградов.
Мындай шартта абадан коргонуу кызматынын операторлору Boeing учагын аскердик объект катары жаңылыштырышы мүмкүн болгон дагы бир себепти толугу менен жокко чыгарууга болбойт, деп кошумчалады ал.
Ирандын куралдуу күчтөрүнүн башкы штабы кыйраган “Украинанын эл аралык авиалиниясы” компаниясынын жүргүнчү ташыган учагы “адам кетирген катанын” кесепетинен улам, кокусунан атып түшүрүлгөнүн билдирген. Ирандын ошол кездеги тышкы иштер министри Мухаммад Жавад Зариф бул кырсык “АКШ тарабынан жасалган авантюризм учурундагы кризистен” улам болгондугун билдирген.
Учакта Иран, Украина, Канада, Германия, Швеция жана Ооганстандын жарандары болгон.
