Шарттардын арасында Путин Украинаны демилитаризациялоо жана денацификацияны атады.
Украин аскерлери Луганск жана Донецк республикаларынан, Херсон жана Запорожье облустарынан толугу менен чыгарылууга тийиш. Мындай сунушту Орусиянын президенти Владимир Путин Тышкы иштер министрлигинин жетекчилиги менен жолугушууда ок атышууну токтотуу жана сүйлөшүүлөрдү жүргүзүү боюнча айтканын РБК билдирди.
“Мен сиздердин көңүлүңүздөрдү бурам – так ушул аймактардын Украинага кирүү учурундагы административдик чектериндеги бардык аймагынан”, – деди Путин.
Киев мындай чечимге даяр экендиктерин билдирип, аскерлерди бул региондордон реалдуу чыгарып кетүүгө киришээри менен, ошондой эле НАТОго кошулуудан баш тарткандыктары жөнүндө расмий түрдө билдирээри менен, биздин тарап дароо, дал ошол учурда ок атышууну токтотууга буйрук берет жана сүйлөшүүлөр башталат».
Ал Орусия муну дароо жасай турганын жана ошол эле учурда украин бөлүктөрү менен түзүмдөрүн тоскоолдуксуз жана коопсуз чыгарып кетүүгө кепилдик берерин баса белгиледи.
Орус президенти Москва “эртең да” сүйлөшүү үстөлүнө отурууга даяр экенин баса белгиледи.
«Ошол эле учурда биз укуктук кырдаалдын өзгөчөлүгүн түшүнөбүз, бирок ал жакта Конституцияга ылайык мыйзамдуу бийлик бар», – деди Путин аткаруу бийлигинин өкүлдөрү эмес, Жогорку Раданы ушундай деп атады.
Путиндин айтымында, бул жаңжалды тоңдуруу эмес, аны биротоло аяктоо боюнча сунуштар.
«Бүгүн биз дагы бир конкреттүү, чыныгы тынчтык сунушун киргизип жатабыз. Эгер Киев менен Батыштын борборлору баш тартса, бул алардын бизнеси, кан төгүүнү улантуу үчүн саясий жана моралдык жоопкерчилиги», – деди ал.
Путин эгер чыр-чатак улана берсе, жер-жерлерде реалдуулук өзгөрөт жана “сүйлөшүүлөр үчүн шарттар башкача болот” деп кошумчалады.
Шарттардын арасында Путин төмөндөгүлөрдү дагы атады:
– Украина үчүн бейтарап, блокторго кошулбаган жана өзөктүк куралсыз статусу;
– Украинаны демилитаризациялоо жана денацификациялоо;
– эл аралык келишимдерде Крым, Севастополь, ДЭР, ЛЭР, Херсон жана Запорожье облустарынын россиялык региондор статусун бекитүү;
– Батыштын Орусияга каршы бардык санкцияларын алып салуу.
Орусия менен Украинанын сүйлөшүүлөрү 2022-жылдын жазында Беларус жана Түркияда өткөн. Москва Киевге согуштук аракеттерди токтотууну сунуштады, бирок нейтралитет жана НАТОго кирбөө шарты менен, бирок Украина баш тарткан, анын ичинде Улуу Британиянын мурдагы премьер-министри Борис Жонсондун кеңеши да баш тартууга таасир эткен. Февраль айында орус президенти эгер Киев Жонсонду укпаса, “согуш бир жарым жыл мурун токтоп калмак” деп айткан. Британдык саясатчы анын сүйлөшүүлөрдүн үзгүлтүккө учурашына тиешеси бар деген айыптоолорду куру сөз жана пропаганда деп атады.
Украинанын президенти Владимир Зеленский буга чейин Орусия менен сүйлөшүүлөр реалдуу эмес экенин айткан. Орусия төрт аймакты аннексиялап алгандан кийин ал өлкөнү Путин башкарып турганда Москва менен диалог жүргүзүү мүмкүн эместиги тууралуу жарлыкка кол койгон.
Зеленский ошондой эле өзүнүн тынчтык формуласын сунуштады, ал башка нерселер менен катар Украинанын аймактык бүтүндүгүн калыбына келтирүүнү билдирет; анын айрым аспектилери июнь айында Швейцарияда өтүүчү саммитте талкууланат.
Россияны бул конференцияга чакырышкан жок, бирок украиналык президент саммиттен кийин Киев Москвага үч пункттан турган төмөндөгүдөй “формуланы” берерин айткан: ядеролук жана азык-түлүк коопсуздук, “баардыгын баардыгына” форматы менен аскер туткундарын алмаштыруу, ошондой эле Россияга чыгарылып кеткен украиналык балдарды кайтарып берүүнү. Москва бул формуланы кабыл алынгыс жана болочок конференцияны келечексиз деп эсептейт.