Тажикстан парламентинин жогорку палатасынын төрагасы Рустам Эмомали 8-январда Иранда расмий сапары менен болду.
Аны өкмөттүк комитеттердин төрагалары жана башка расмий адамдар коштоп барышканын парламенттин маалымат кызматы кабарлаган.
Сапардын алкагында Рустам Эмомали Ирандын президенти Ибрахим Раиси жана Иран Ислам кеңешинин төрагасы Мухаммад Бакир Галибаф менен жолугушууларды өткөрдү.
Өлкөлөр ортосунда соода жүгүртүү көбөйтүлөт
Республиканын парламентинин басма сөз кызматы билдиргендей, Рустам Эмомали менен Галибафтын жолугушуусунда Тажикстан менен Ирандын ортосундагы мамилелердин жана кызматташтыктын маанилүү жана приоритеттүү маселелердин кеңири чөйрөсү талкууланды. Тараптар өлкөлөр ортосундагы соода жүгүртүүнү 500 миллион долларга жеткирүү ниетин баса белгилешти.
Мындан тышкары, республикалардын делегациялары өнөр жай, энергетика, транспорт жана туризмди өнүктүрүүгө өзгөчө көңүл бурушту.
Жолугушуунун соңунда Тажикстан парламентинин жогорку палатасынын төрагасы Иран Ислам кеңешинин башчысын Душанбеге өзүнө ыңгайлуу убакта келип кетүүгө чакырды. Иран тарап бул чакырууну чоң канааттануу менен кабыл алганын, парламенттин басма сөз кызматы билдирди.
Ирандын президенти менен жолугушуу
Андан соң Рустам Эмомали Иран президенти Ибрахим Раиси менен жолугушту. Анын жүрүшүндө Раиси Тажикстан менен Ирандын ортосундагы өз ара кызыкчылык туудурган түрдүү чөйрөлөрдө эки тараптуу мамилелердин деңгээлинин өнүгүшүн канааттануу менен белгилеп, туруктуу жолугушуулар жана жогорку деңгээлдеги байланыштар бул процессти натыйжалуу илгерилетүүдө чоң роль ойной тургандыгын баса белгилегенин IRNA агенттиги жазды.
Ошондой эле Раиси “терроризм, уюшкан кылмыштуулук жана баңги заттарына” каршы күрөш Иран-Тажикистан кызматташтыгынын талаптарынын бири экенин белгилеп, Ооганстандын кошунасы катары эки өлкөнүн орток көйгөйлөрүнө токтолуп, ал аймактагы бардык өлкөлөр террордук топторго, анын ичинде “ИМ” террордук уюмуна каршы активдүү күрөшүүсү зарыл экенин белгиледи.
Мындан тышкары, тараптар экономикалык байланыштарды кеңейтүүдө соода-экономикалык, техникалык жана маданий кызматташтык боюнча өкмөттөр аралык комиссиянын ишмердүүлүгүнүн маанилүүлүгүн белгилешти.
Тажикстан менен Иран Инновациялар жана технологиялар борборун түзүшөт
Рустам Эмомали сапардын алкагында Технологиялык инновациялар үйүндө болгонун анын басма сөз кызматы билдирди. Ал жерде Ирандын тамак-аш, айыл чарба, фармацевтика өнөр жайынын, медициналык жабдуулардын, малдын жана канаттуулардын тоюттарынын, дары-дармек өсүмдүктөрүнүн түрдүү тармактарындагы акыркы илимий жана нанотехнологиялык жетишкендиктери көрсөтүлөт.
Рустам Эмомали Инновациялар жана технологиялар борборун түзүү боюнча өз ара түшүнүшүү меморандумуна кол койду. Анын максаты – Тажикстан менен Ирандын ортосундагы илимий-техникалык кызматташтыкты, ошондой эле технология жана экономика тармагындагы мамилелерди өнүктүрүү болуп саналат.
Меморандумга Иран тараптан Илим, технология жана жогорку илимий тармактар боюнча вице-президент Рухулло Дехкония Фирузободи кол койду.
Белгилей кетсек, Ирандын Технологиялык инновациялар үйү илимий продукцияны экспорттоону кеңейтүү жана биргелешкен илимий-техникалык кызматташтыкты өнүктүрүү максатында чет өлкөлүк мамлекеттик жана илимий мекемелер менен кызматташат.
Белгилей кетсек, тажик-иран мамилелеринин жакындашуусу 2021-жылдын сентябрында ШКУнун саммитине катышуу үчүн Ирандын президенти Ибрагим Раиси Душанбеге келгенден кийин байкала баштаган. 2022-жылдын май айында Эмомали Рахмон Тегеранга жооп иретинде сапары менен барган. Бул сапар Иран Тажикстанда “Абабил-2” учкучсуз учактарды чыгаруучу завод ачылганын расмий жарыялагандан бир жума өткөндөн кийин болгон.
2023-жылдын июль айында Иран ШКУга толук кандуу мүчө болгон. Бул Душанбе позициясын өзгөртүп, Тегерандын бул уюмга киришине каршы болбой калгандан кийин мүмкүн болгон.
Тажикстандын президентине караштуу статистикалык агенттиктин маалыматы боюнча, 2023-жылдын тогуз айында республиканын Иран менен соода жүгүртүүсү 175 миллион долларды түзүп, өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 11,4%га өскөн.
