Биз айлана-чөйрөбүзгө сөзүбүз аркылуу оң, же терс таасир этишибиз мүмкүн. Ошондуктан чыныгы мусулман сүйлөө адебин сактап, өзүнө жана башкаларга зыян тийгизип албагыдай болуш керек.
Бул макалада пайгамбарыбыздын ﷺ үлгүлүү жашоосунан алынган сүйлөө адептерин сунуштайбыз.
1) Ашыкча сүйлөөдөн сактануу
Пайгамбарыбыз ﷺ айтты:“Пайдасыз нерсени таштоо – Исламдын кооздугунан”.
Хинд бин Аби Хаала айтты: “Пайгамбарыбыз ﷺ зарылчылыксыз сүйлөбөйт эле”.
2) Жакшы сөз сүйлөө, болбосо унчукпоо
Аллахтын элчиси ﷺ айткан:“Ким Аллахка жана Акырет күнүнө ыйман келтирсе, жакшы сөз сүйлөсүн, же унчукпасын”.
3) Шашылбастан, ачык жана таза сүйлөө
Айша (р.а) айтат:“Пайгамбарыбыздын ﷺ сөзү силердин сүйлөп жатканыңар сыяктуу эмес эле. Ал так жана даана сүйлөйт эле, жанында отургандар аны жаттап алышчу”.
4) Сөздүн тууралыгын ойлонуп, толук түшүнүү менен сүйлөө
5) Орчундуу, мазмундуу сөздү 3 жолу кайталоо
Анас бин Малик (р.а) айтты:“Пайгамбарыбыз ﷺ адамдар жакшы түшүнүүсү үчүн сөзүн 3 жолу кайталайт эле.
6) Ачууланып жатса, жини тарагандан кийин сүйлөө
7) Чындыкты гана айтып, калп сүйлөөдөн сактануу
Пайгамбарыбыз ﷺ айткан:“Силер чындыкты сүйлөгүлө. Анткени чындык жакшылыкка, ал эми жакшылык бейишке алып барат. Жалгандан сактангыла. Анткени жалган күнөөгө, ал эми күнөө тозокко жеткирет.
8) Күнөөкөр жана бузуку адамдарды мактоодон качуу
Пайгамбарыбыз ﷺ айткан:“Эгер бузуку адам макталса, Аллах Таала ачууланат жана Арш титирейт”.
9) Оройлуктан жана кимдир бирөөнү кемсинтүүдөн алыс болуу
Хинд бин Аби Хаала мындай деген:“Пайгамбарыбыз ﷺ катуу мүнөз жана кемсинтүүчү адам эмес эле”.
10) Сүйлөөдө жана суроо берүүдө улууларга кезек берүү
